Czarny bez nazywany także dzikim bzem czarnym albo bzem lekarskim, występuje powszechnie na całym obszarze Polski. Prozdrowotne właściwości wykazują kwiaty i owoce tej rośliny. Jakie działanie posiada bez czarny? Kiedy zbierać jego dary i jak zrobić z nich sok oraz nalewkę o cennych właściwościach zdrowotnych?
Czarny bez - co zawiera?
Zdjęcie https://www.podkarpackiesady.pl/pl/p/Bez-czarny-HASCHBERG/712
Owoce oraz kwiaty czarnego bzu różnią się w pewnym stopniu zawartością składników odżywczych. Kwiaty czarnego bzu zawierają m.in.:
- triterpeny,
- fenolokwasy,
- flawonoidy,
- olejki eteryczne,
- sterole.
Z kolei owoce czarnego bzu są bogate w m.in.:
- kwasy organiczne,
- antocyjany,
- pektyny,
- witaminy z grupy B,
- witaminę C.
Czarny bez - właściwości
Zdjęcie https://www.podkarpackiesady.pl/pl/p/Bez-czarny-HAIDEGG/2627
Prozdrowotne działanie czarnego bzu znane jest ludzkości od starożytności i do dzisiaj wykorzystywane jest w łagodzeniu wielu dolegliwości.
Działanie antyoksydacyjne
Stres oksydacyjny, który powstaje w ludzkim organizmie, powoduje nadmiar wolnych rodników, a te z kolei przyspieszają proces starzenia i mogą być źródłem wielu chorób. Antyoksydanty zawarte w czarnym bzie skutecznie neutralizują nadmiar wolnych rodników i pozytywnie wpływają na ogólną kondycję zdrowia.
Wsparcie układu immunologicznego
Czarny bez pobudza komórki układu odpornościowego oraz wspiera leczenie stanów zapalnych w organizmie. Oprócz tego reguluje stężenie cytokin - cząsteczek, dzięki którym komunikują się ze sobą komórki immunologiczne i wywołują daną reakcję obronną w organizmie. Dzięki temu czarny bez wspomaga walkę z infekcjami i przeziębieniami.
Działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne
Roślina ta wykazuje właściwości hamujące namnażanie się bakterii i wirusów w organizmie. Jest to dobre uzupełnienie leczenia farmakologicznego, dzięki czemu można szybciej wrócić do zdrowia po przebytej chorobie.
Działanie wykrztuśne i spazmolityczne
Czarny bez zawiera triterpeny, które wpływają na produkcję większej ilości wodnistej wydzieliny w układzie oddechowych. To zdecydowanie ułatwia odkrztuszanie.
Regulacja stężenia glukozy oraz obniżenie cholesterolu we krwi
Czarny bez może zwiększać wydzielanie insuliny przez trzustkę, a to zapobiega zbyt wysokiej ilości glukozy w organizmie. Regularne stosowanie preparatów z czarnego bzu, obniża również stężenie tzw. złego cholesterolu we krwi. Jest to świetna profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy.
Syrop z czarnego bzu
Zdjęcie https://www.podkarpackiesady.pl/pozostale/87-bez-czarny-aurea-.html
Sok z czarnego bzu stanowi naturalny i skuteczny lek na przeziębienie. Może także pomóc na problemy z nerkami i układem moczowym. Jednak kwiatów i owoców czarnego bzu nie należy spożywać na surowo, gdyż są trujące.
Jak zrobić syrop z czarnego bzu?
Ważny jest moment zbioru owoców i kwiatów bzu. Te drugie należy zbierać w maju i czerwcu, kiedy nie są jeszcze całkiem rozwinięte. Potem trzeba je dobrze wysuszyć, jednak nie w taki sposób, aby były narażone na działanie słońca, gdyż powoduje to utratę wartości odżywczych. Owoce zbiera się na przełomie sierpnia i września. Należy ścinać całe grona, ale tylko te, na których wszystkie owoce są dojrzałe. Suszyć należy je razem z szypułkami.
Aby wykonać sok z czarnego bzu, trzeba zacząć od namoczenia wysuszonych kwiatów w zimnej wodzie i gotować je przez około 5 minut na wolnym ogniu. Następnie mieszankę odstawić do wystygnięcia, a kiedy będzie zimna - odcedzić. Sok z kwiatów czarnego bzu powinien mieć barwę jasnożółtą.
W przypadku owoców należy umieścić bez szypułek w garnku i gotować do momentu, w którym puszczą sok. Potem należy je rozgnieść, najlepiej za pomocą blendera i całość przelać przez sitko, aby odcedzić pestki. Przygotowany sok zagotować z 2 łyżkami cukru na jeden litr soku.
Sok z czarnego bzu najlepiej spożywać profilaktycznie, w czasie zwiększonej zachorowalności na przeziębienie i grypę. W przypadku zachorowania, warto spożywać dużą łyżkę raz dziennie. Można go rozcieńczyć z ciepłą wodą albo dodać do herbaty. Sok z czarnego bzu ma słodkawy smak, kolor podobny do soku jabłkowego oraz konsystencję miodu.
Nalewka z czarnego bzu
Nalewka z czarnego bzu wykazuje działanie napotne, przeciwgorączkowe oraz wyksztuśne, dlatego jest świetnym środkiem wspomagającym przy infekcjach. Ponadto łagodzi ból i działa delikatnie przeczyszczająco.
Nalewka z kwiatów czarnego bzu
Zwykle nalewka z czarnego bzu robiona jest na bazie syropu z tej rośliny. Zatem do wykonania nalewki potrzebny będzie syrop. Po przestudzeniu syrop należy zalać 1 litrem spirytusu. Można dodać odrobinę soku z cytryny albo rozpuszczonego w wodzie cukru do smaku. Nalewkę należy spróbować i jeżeli będzie zbyt słaba, dodać więcej alkoholu.
Po wykonaniu, nalewka powinna stać minimum 3 miesiące. Po około 4 tygodniach można przefiltrować ją przez bibułkę filtracyjną albo gazę.
Cytrynowa nalewka z kwiatów czarnego bzu
Można także stworzyć nalewkę, której bazą nie będzie syrop z kwiatów czarnego bzu. Według niektórych przepisów wystarczy zalanie kwiatów zwykłym syropem cukrowym. Aby to zrobić, do kwiatów dodaje się grube, obrane ze skóry plastry cytryny - mniej więcej z 2 średnich cytrusów.
Z 1 kilograma cukru i 1 litra wody gotuje się gęsty syrop, którym zalewa się kwiaty (po przestudzeniu). W naczyniu wszystkie kwiaty powinny być dokładnie zakryte mieszanką. Słoik należy przykryć gazą, aby zapewnić miksturze cyrkulację powietrza i ustawić w jasnym miejscu na około tydzień.
Po upływie tego czasu, konieczne jest przecedzenie mikstury i do odfiltrowanej cieczy dodanie 1 litra spirytusu. Jeżeli nalewka ma być łagodniejsza, można użyć mieszaniny spirytusu oraz wódki w proporcji 2:1. Nalewka powinna stać przez 3 miesiące w szczelnie zamkniętych butelkach. Przed spożyciem najlepiej ją odfiltrować, gdyż może mieć tendencję do mętnienia.
Bez czarny to niepozorna roślina, która skrywa w sobie bogactwo cennych dla zdrowia substancji. Stanowi nie tylko wspaniałą ozdobę w ogrodzie - syrop albo nalewka z czarnego bzu pozytywnie wpływa na ogólną kondycję organizmu.